ଏବଂ ଶେଷ ଦୃଶ୍ୟ

୧.

ଅନ୍ୱେଷଣ

୨.

ଯାତ୍ରା

୩.

ଆଭାସ

୪.

ରୂପାନ୍ତର

୫.

ବ୍ୟର୍ଥତା

୬.

ପାହାଚ

୭.

ସହରର କବିତା

୮.

ଭରସା

୯.

ବିଶ୍ଲେଷଣ

୧୦.

ଧରା ଓ ଧରା

୧୧.

କବି ଓ କବିତା

୧୩.

ସଂପର୍କ

୧୪.

ରାଜଧାନୀ

୧୫.

ଜୁଲୀ ଓ ଡାର୍କରୁମ୍‌

୧୬.

ଆଜିର ବସନ୍ତ

୧୭.

କବିତାର ତିନୋଟି ଚିଠି

୧୮.

ସମାନ୍ତର ରେଖା

୧୯.

ଦହନ:ମୁଠାଏ ଚୁମ୍ୱନର

୨୦.

କବିତା ନାୟକ

୨୧.

ତିନୋଟି ସ୍ମୃତିଭିଜା ରାତି

୨୨.

ଅନୁଭୂତି

୨୩.

ଦୁଇଟି ମୁହୂର୍ତ୍ତ

୨୪.

ଜିଗୀଷା

୨୫.

ତରଙ୍ଗ ଏବଂ କବିତା ନାୟକ

୨୬.

ହେମନ୍ତ ଓ କବିତା ନାୟକ

୨୭.

ଫାଶ

୨୮.

କବିତା ପାଇଁ ତିନୋଟି କବିତା

୨୯.

ପ୍ରତିମା

୩୦.

ସଂଳାପ

୩୧.

ସାଙ୍କେତିକ

୩୨.

ବନ୍ଦୀ

୩୩.

ଜୀବନ

୩୪.

ସ୍ପର୍ଶ

୩୫.

ଶିହରଣ

୩୬.

ସ୍ମୃତି

୩୭.

ମରୁ ନଈର ସୁଅ

୩୮.

ପ୍ରାର୍ଥନା

୩୯.

ନାମାନ୍ତର

୪୦.

ଦୁଇଟି ଆଖି ସଂପର୍କରେ

୪୧.

ଜ୍ୱଳନ

୪୨.

ଡାଇରୀ

୪୩.

ରାଜଧାନୀ ଭିନ୍ନ ଦୃଷ୍ଟିରେ

୪୪.

ବୋଧନ

୪୫.

ଏବଂ ଶେଷ ଦୃଶ୍ୟ ପରେ

ଜୀବନର ରଥଚକ ଗଡ଼ିଚାଲେ

ସମୟର ଶଗଡ଼ ଗୁଳାରେ....

ଅଥଚ କାହିଁକି ଏତେ ଦୁଃଖ ଆଉ ଜ୍ୱଳନର

ଉଷ୍ଣ ହାହାକାର ?

କାହିଁକି ଏ ଅହେତୁକ ପଥ ଚଲା ?

କାହାକୁ ବା ଭେଟିକା ଆଶାରେ ?

କାହାପାଇଁ ଅକାରଣ ଏ ପ୍ରତୀକ୍ଷା ?

ଏ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଇଚ୍ଛା ବା କାହାର ?

ଜୀବନଟା ଯଦି ହୁଏ ଖାଲି ଏକ

ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ମୃତ୍ୟୁର ପ୍ରସ୍ତୁତି-

ଅର୍ଥକ’ଣ ପୁନରପି ଜନମ ଓ

ପୁନରପି ମରଣ-ତତ୍ତ୍ୱର ?

ଆମେ ଆସ ବରଂ ଆଜି ଭୁଲିଯାଇ

ଯେତେ ସବୁ ଏ ଅକାମୀତତ୍ତ୍ୱ ଆଉ ନୀତି

ଜୀବନ ଓ ମୃତ୍ୟୁ ମଧ୍ୟେ ସନ୍ଧାନିବା

ନୂଆ ଏକ ଅମୃତ-ସତ୍ୟର ।।

ଚାଲ ଅପେକ୍ଷାକର

ବେଳ ନାହିଁ

ଖୁବ୍‌ ଅନ୍ଧାର

ଆଲୋକ ଆସିବ

ଅନେକ ଦୂର

ନିକଟ ହେବ

ଅନ୍ଧାର

ଆଲୋକ

ଦୂର

ନିକଟ

ଚାଲ

ଚାଲ ।।

ସକାଳ:

ଗୋଟିଏ ନାଲି ଗୋଲାପର

ଶୁଚିସ୍ନିଗ୍‌ଧ ହସର ପାଖୁଡ଼ା ।

ମଧ୍ୟାହ୍ନ :

ଗୋଟିଏ ବଲ୍‌ଗାହୀନ ଅଶ୍ୱର

ଦୀର୍ଘ ଉଲ୍ଲଂଫନ ।

ସଂଧ୍ୟା :

ଛିନ୍ନ ପକ୍ଷ କ୍ଳାନ୍ତ କପୋତର

ବିଷର୍ଣ୍ଣ କାକଳି ।

ଗତକାଲି :

ଅପନ୍ତରା ଦୂର ଗାଁ ପୋଖରୀର

ଏକ ଅଠାଳିଆ କାଦୁଅ ପିଣ୍ଡୁଳା ।

ଆଜି:

କେଉଁ ଏକ ଖିଆଲ ଶିଳ୍ପୀର

ରାସ୍ତା ପାଖ କୁଟୀରର

କମନୀୟ ମୃଣ୍ମୟ ପ୍ରତିମା ।

ଆସନ୍ତାକାଲି :

ସହରୀ ବସ୍ତର କେଉଁ ଗଳି ମୋଡ଼େ

ଓଦା ମାଟିର ଗଦାଏ ଆବର୍ଜନା ।।

ସମୁଦ୍ରର ଢେଉମାନଙ୍କୁ ମୁଁ

ଶରବିଦ୍ଧ କଲି ।

ସେମାନେ ଫୁଲ ପାଲଟିଲେ ।।

ସେଇ ଫୁଲମାନଙ୍କୁ ମୁଁ

ଆଦର କରିବାକୁ

ହାତ ପାତିଲି ।

ସେମାନେ ପକ୍ଷୀ ହୋଇ

ଉଡ଼ିଗଲେ

ଏବଂ

ଆକାଶରେ ତାରା ହୋଇ

ଆଲୁଅ ଢାଳିଲେ ।

କିନ୍ତୁ, ମୁଁ ତ ସେଥିରେ ଆଲୋକିତ

ହୋଇ ପାରୁନି

ବରଂ ମୋ ଭିତରେ ଅନ୍ଧାର,

ଅନେକ ଅନ୍ଧାର ।।

ଅନେକ ସମୟକୁ ହତ୍ୟାକରି

ମୁଁ ନିର୍ମାଣ କଲି ଏକ ସୌଧ ।

ତାହା ମୋର ସ୍ମୃତି ବିଜଡ଼ିତ ।

ସେଇ ସ୍ମୃତିର ରୋମଂଥନ କରି

ମୁଁ ପାଇଲି କିଛି ଆଲୋକ ।

ତାହା ମୋର ଚେତନାର ଆଲୋକ ।

ତାକୁଇ ପାଥେୟ କରି

ମୁଁ ଚାଲିଲି ଅନେକ ପଥ.....

ସେ ପଥରେ ଅତୀତ ସ୍ମୃତିର ଭିଡ଼ ।

ସେଠି ପୁଣି ବର୍ତ୍ତମାନର ଅନୁଭୂତି

ଆଉ ସ୍ୱପ୍ନାୟିତ କେତେ ଭବିଷ୍ୟତ ।।

ଅସୁମାରୀ ହସଭରା ଫୁଲକୁ ହଜାଇ

ମୁଁ ପାଇଲି କେତେ ମୁଠା ବାଲିର ଗରଡ଼ା

ସ୍ନିଗ୍‌ଧ ଆଲୋକରେ ଭରା ଦିନକୁ ହରାଇ

ମୁଁ ପାଇଲି ଯୁଗ ବ୍ୟାପୀ ଅନ୍ଧକାର ଜ୍ୱାଳା ।।

ଆଞ୍ଜୁଳା ଆଞ୍ଜୁଳା କରି ବଉଳକୁ ଫିଙ୍ଗି

ମୁଁ ପାଇଲି କେତେଗୋଟି ରଙ୍ଗହୀନ,

ବସ୍‌ନାହୀନ ଫୁଲର ପାଖୁଡ଼ା ।।

ଖଂଡ଼ିଏ ବାଡ଼ି ନେଇ

ମୁଁ ଆରୋହିବି ହିମାଳୟ-ସୁଉଚ୍ଚ-ପ୍ରାଚୀର

ଖଂଡ଼ିଏ ଟିକି ନାଆ ନେଇ

ମୁଁ ଭ୍ରମିବି ଅତଳ ସମୁଦ୍ର ।

ତମ ଚୁଡ଼ିଭରା ହାତ ଦୁଇଟି ନେଇ

ମୁଁ ଚାଲିବି ସୀମାହୀନ ସଂସାରର ପଥ ।

ପ୍ରେମ :

ଉଛୁଳା ନଈର

ଗଣ୍ଡ ଭଉଁରୀରେ ଭାସୁଥିବା ନାଆ ।

ମିଳନ :

ଗ୍ରାମୋଫୋନ୍‌ ରେକର୍ଡ ସହ

ପିନ୍‌ କଣ୍ଟାର ସଂଯୋଗ ମାତ୍ର ।

ବିଚ୍ଛେଦ :

ବିପରୀତମୁଖୀ ଦୁଇ

ପ୍ରଖର ରେଳଗାଡ଼ିର ଗତି ।।

ମୁଁ :

ଗ୍ରଷ୍ମ-ଦଗ୍‌ଧ

ଘାସର ପଡ଼ିଆ ।

ତୁମେ :

ଦୂର ଆକାଶର

ରୁମ୍‌ଝୁମ୍ ବରଷାର ଧାରା ।

ତୁମେ ଓ ମୁଁ :

ନୂଆ ଆଷାଢ଼ର

ହସଭରା ସବୁଜ ଧରାଶ୍ରୀ ।

ଧାରେ ହସର ଝଲକରେ

ଦେଇକି ପାରିବ ମୋତେ

ଆଞ୍ଜୁଳାଏ ଇଂଗଭରା ଆଶାର ଆଲୋକ ?

ଗାରେ ଚାହାଁଣୀରେ

ଖୋଲିକି ପାରିବ ତୁମେ

ଅବରୁଦ୍ଧ ମୋ ସ୍ମୃତିର

କୋଠରୀ କବାଟ ?

ଚେନାଏ ମମତାରେ

ପାରିବ କି ପ୍ରିୟା ମୋର

ଧୋଇ ଦେଇ ସବୁ କିଛି

ମୋ ଜୀବନ ତିକ୍ତତାର

କରୁଣ ନିର୍ଯ୍ୟାସ ?

ମୋ ଆଖି ବୋଇତ ଯାଇ

ଭାସି ଭାସି ଲାଗିଗଲା

ତମ ଆଖି ନୀଳ ସମୁଦ୍ରରେ ।।

ମୁଁ ବନ୍ଧା ପଡ଼ିଲି ସେଠି

ଗ୍ରୀଷ୍ମର ଉତ୍ତାପ ନେଇ

ତମ ବାହୁ ଚନ୍ଦ୍ର ବନ୍ଧନୀରେ ।।

ଦେବା ପାଇଁ କିଛି ନାହିଁ

ରହିଲି ମୋ ମନ ନେଇ

ତମ ମନ ପରିଧି ଭିତରେ ।।

ଆଖି ଖୋଲିଲେ ତୁମେ

ମିଳାଇ ଯାଅ ।

ହାତ ମେଲିଲେ ତୁମେ

ଦୂରେଇ ଯାଅ ।

କିନ୍ତୁ ହୃଦ ଖୋଲିଲେ

ତୁମେ ଆସ,

ଜମାଅ ଆସର ।

ମୁଁ ପଚାରିଲେ ବାରମ୍ୱାର

ଉତ୍ତର ପାଏ :

ଓଲଟି ବୃକ୍ଷରେ ଲୋଟଣୀ ପାରା-

ପଚାରିବ ଯଦି

ତାକୁଇ ପଚାର ।।

ଝିଅଟିଏ

ପାଦ ଦୁଇଟିରେ ତାର

ବଲ୍‌ଗାହୀନ ଛନ୍ଦ

ଆଗରେ ତା’ ଆଲୋକ ଜୁଆର

ପଛରେ ତା ପଡ଼ିରହେ

ମାଇଲ ମାଇଲ ଧରି

କାରୁଣ୍ୟ ଅନ୍ଧାର ।

ଏକ ହାତରେ ତା

ଅମୃତର ଧାର,

ଅନ୍ୟ ହାତୁ ଝରିପଡ଼େ

ରକ୍ତ-ଟୋପା ଟୋପା

ଆହତ ଶିଶୁର ।

ମୁଖରେ କେବଳ ତାର

ଝିଲିମିଲି ହସର ଫୁଆରା

ଫୁଟନ୍ତା ଫୁଲର ଢେଉ

କୁହୁକ ଅପାର

ରାଜା ପୁଅ ମେଣ୍ଢା ହୁଏ

କାହିଁ ତାର କେଶବତୀ ରାଜକନ୍ୟା

ସେ ତ ଖାଏ

ଟିକି ଟିକି ଘାସ ଖୁଣ୍ଟି ଟାଙ୍ଗରା ଭୂଇଁର ।।

(ଆପଣଙ୍କ ପ୍ରାକ୍‌ଟିକାଲ ଖାତା ଟିକେ ଦେବେ ?)

ଦୁବ ଘାସ କଅଁଳିଲା

ସ୍ପର୍ଶ ପାଇ ଆଷାଢ଼ର ପ୍ରଥମ ବର୍ଷାର

ଦୂରାକାଶେ ଉଡ଼ିଗଲେ ବଗ ପଲ୍ଲେ

ଗାଇ ଗାଇ ପ୍ରାପ୍ତି ଆଉ ପ୍ରତ୍ୟାଶାର ଗୀତ ।

(ଖାତାଟି ଦେଇଥିବାରୁ ଅଶେଷ ଧନ୍ୟବାଦ !)

ଫିରିକି ଫୁଟିଲା ବନେ

ଦିଗେ ଦିଗେ ବାସ୍ନା ଚହଟାଇ

ମେଘ ସାଥେ ଚନ୍ଦ୍ର ଆଉ ତାରାଙ୍କର

ଲୁଚକାଳି ଖେଳ !!

(କିନ୍ତୁ ଖାତା ଭିତରେ ଚିଠି.....!!)

ତା’ପରେ

ଅନ୍ଧକାର-ମେଘର ଗର୍ଜନ......

ବୃଷ୍ଟି ଧାରା ତାଡ଼ି ନିଏ ମାଟି ଓ ପଥର

ଭେକ ରାବ ଶ୍ରୁତି କଟୁ ହୁଏ-

କାହିଁ ଗଲା କୋଇଲିର କୁହୁ !!

ମମତା ମହାନ୍ତି ଆଜି

ଆତ୍ମହତ୍ୟା କଲା ।

ବିରହୀ ଲୋହିତ ଦାସ

ବେଲବେଟମ୍‌ ଛାଡ଼ି

କିଛି ଦିନ ଧୋତି ଆଉ

ପଞ୍ଜାବୀ ପିନ୍ଧିଲା ।

ଅରୁଣା ନାୟକ ଘର ଆଗେ

ସାମିଆନା ବନ୍ଧାଗଲା ।

ହରରଙ୍ଗୀ ସଙ୍ଗୀତର

ତରଙ୍ଗ ଉଠିଲା ।

ପୂର୍ବରୁ ଆସିଥିବା

ଲମ୍ୱାକଲି ଟୋକାଙ୍କର ସାଇକେଲ

ଫୁଲଭରା କୃଷ୍ଣଚୂଡ଼ା

ଗଛମୂଳ ଛାଡ଼ି

ପଶ୍ଚିମକୁ ଗଲା

ଏବଂ ଗଛ ମୂଳ ଫାଙ୍କା ପଡ଼ିଗଲା ।

ବିଜୟ ସାନ୍ତରାର

ଗୋଲାପୀ ଲଫାପା କିଣା

ବନ୍ଦ ହେଲା

ଓ ଶନିବାର ଫିଲ୍ମ ଦେଖା

ରଦ୍ଦ ହେଲା ।

ବସ୍‌ଷ୍ଟାଣ୍ଡ ବେଞ୍ଚରେ ବସି

ଗାଁ ଯିବା ବସ୍‌ ଅପେକ୍ଷାରେ

ଘନ ଘନ ଘଡ଼ିକୁ ଚାହିଁଲା ।

ଅଧ୍ୟାପିକା ଜୋତ୍ସ୍ନାମିତ୍ର

ମୁହଁ ଆଜି ଅବିରର ରଙ୍ଗ ପରି ଲାଲ ଦେଖାଗଲା ।

ଅଧ୍ୟାପକ ଭୂପତି ନାୟକର

ସ୍କୁଟର ପଛେର

ତା’ ଶାଢ଼ିର

ହରରଙ୍ଗୀ ପତାକା ଉଡ଼ିଲା ।।

ଚିଠିଟିଏ:

ଉଡ଼ିବୁଲେ ପ୍ରଜାପତିଟିଏ

ସକାଳ ଖରାରେ

ରଙ୍ଗୀନ୍‌ ପରକୁ

ଝାଡ଼ିଦିଏ ।

ଚିଠିଟିଏ:

ଆକାଶରେ ଖୋଲା—

ଜହ୍ନ ଆଲୁଅରେ

ପବନର ସାଥେ

ଦୋହଲି ଦୋହଲି

ହସୁଥିବା କଇଁଫୁଲଟିଏ ।

ଚିଠିଟିଏ:

ପଥର ପାଚେରୀ

ବାରୁଦ ଗଦାରେ

ହୁତୁହୁତୁ ନିଆଁ

ଜାଳିଦିଏ

ଚିଠିଟିଏ ।।

ତୁମହାତ ପାଣି-କାଚ ରୁଣୁଝୁଣୁ

ତରଙ୍ଗ ଭିତରେ

ମୁଁ ମାପେ

ଫାଲ୍‌ଗୁନୀ ମଳୟରେ ବଇଶାଖୀ ଝଞ୍ଜା ।

ତୁମ କଣ୍ଠ ମଧୁମୟ ଗୁଣୁଗୁଣୁ ସ୍ୱରେ

ମୋତେ ଖାଲି ଖଟା ଲାଗେ

ପାଚିଲା ଅଙ୍ଗୁର ।

ତୁମର ସେ ନୀଳ-ଆଖି ଚୋରାଚାହାଣୀରେ

ମୁଁ କରେ ଅନୁଭବ

ଦୂର-ପର୍ବତକୁ ନିତାନ୍ତ ପାଖରୁ ।

ତୁମ ମୋ ଭିତରେ ଥିବା ସଂପର୍କ:

ସ୍କୁଲ ପିଲା ଆଙ୍କିଥିବା ସମାନ୍ତରରେଖା ।।

ଟୋପାଏ ପରିମିତ

ଭୂମି ଦେଇ

ମୁଁ ହରାଇଲି

ସ୍ୱାଧୀନତା

ମୋର ନିଷିଦ୍ଧ ରାଜ୍ୟର ।

କେତେ କୁଢ଼ ଚାଉଳରେ

ମୁଁ ବାନ୍ଧିଲି

ପଥର ବନ୍ଧ

ଏକ ଉତ୍ତାଳ ନଈର ।

ଆଉ ଶେଷରେ

କେତୋଟି ମୁହୂର୍ତ୍ତ

ଘିଅମଖା ନିଆଁର ଶିଖାରେ

ମୁଁ ଜାଳିଲି

ସ୍ୱପ୍ନ

ମୁଠାଏ ଚୁମ୍ୱନର ।।

ତୁମ କେଶ-ଅରଣ୍ୟରେ

ମୁଁ ଏକ ଦିଗ୍‌ଭ୍ରାନ୍ତ ପଥିକ,

ତୁମ ମୁଖ-ଦର୍ପଣରେ

ମୁଁ ଏକ ଅବୁଝା ବାଳକ,

ତୁମ ଅଙ୍ଗ-ଭୂଗୋଳରେ

ମୁଁ ଜଣେ ନୀରବ ପାଠକ,

ତୁମ ସ୍ୱର-ଝଂକାରରେ

ମୁଁ ଜଣେ ବିମୁଗ୍‌ଧ ନାୟକ,

ତୁମ ରୂପ ଜଳନ୍ତା ନିଆଁରେ

ମୁଁ ଏକ ଉଡ଼ନ୍ତା ପତଙ୍ଗ ।।

ଜହ୍ନ ମୋର

ଖୋଲା ସାଥୀ

ନିହାତି ମେଳାପୀ

ବାରମ୍ୱାର ଆସେ ସେତ

କଅଁଳିଆ

ହସ ତାର

ଟାଣିଦିଏ

କେତେ ଗାର

ଅଭୁଲା ସ୍ମାରକୀ ।

ସେ ତ ଆସେ

ପୁଣି ଡେଇଁ

କାଶତଣ୍ଡି ନଈବାଙ୍କ

ଗହୀର ସେପାରି ଭୂଇଁ-

ମୋ ପ୍ରିୟାର

ଗାଁ ଯହିଁ

ଖୋଲି ଦିଏ

ଦର ମେଲା

ମନର କବାଟ

ଛୁଟିଆସେ ବାସ୍ନାମୟ ଅଗଣିତ

ଫୁଲର ମହକ ।

ଦୁଇ

ଜହ୍ନ ବି

ଆସିଛି ଆଜି

ମୋ ପ୍ରିୟାର

ଗାଁ ଡେଇଁ

ମୋ ଝର୍କାରେ

ନେଶି ହୁଏ

ନିହାତି ବେଖାପି ।

ଅଜବ ଖିଆଲ ସିଏ,

ବୁଝେନା,

ମୁଁ ବୁଢ଼ା ରଜା.....

ରାଜ୍ୟ ନାହିଁ

ପ୍ରଜା ନାହିଁ

ନାହିଁ ମୋର

ଥାଟ ପଟୁଆର

ଗତିହୀନ-

ଜାହାଜ ମୁଁ

ଆବଦ୍ଧ ଜଳର ।।

ମୁଁ ଚକୋର

ପିଇଯାଏ ସ୍ନିଗ୍‌ଧାଲୋକ

ତୁମର ସେ ପ୍ରୀତିଭରା ମୁଖର ଜହ୍ନରୁ ।

ମୁଁ ପାଠକ

ଚେଷ୍ଟା ମୋର ପଢ଼ିବାକୁ

ବାରମ୍ୱାର ନଦୀ, ହ୍ରଦ, ଗିରି, ବନ

ତୁମ ଦେହ ଭୂଗୋଳ ପୋଥିରୁ ।

ମୁଁ ବାଦକ

ଝଂକୃତ କରାଇ ପାରେ

ସ୍ୱର-ଶିହରଣ

ତୁମ ମନ-ବୀଣାର ତାରରୁ ।

ଦୁଇ

ଜ୍ୟୋତ୍ସ୍ନାଭରା ଆକାଶକୁ ଚାହିଁ

କବିତା କହିଲା ହସି :

ନିଲୁ ଭାଇ !

ବର୍ଷା ପୃଷ୍ଟ ଉଛୁଳା ନଈଠୁଁ

ବରଂ ଭଲ ଚିରସ୍ରୋତା ପାହାଡ଼ୀ ଝରଣା ।।

ଗାରେ ହସ....

ଅନେକ ବେଦନାର

ଅରଣ୍ୟାନୀ ପୋଡ଼ିଯାଏ,

ନିରାଶାର ପଥର ବନ୍ଧ

ଭାଙ୍ଗି ହୁଏ ଚୁନା ।

ପଦେ କଥା....

କଳ୍ପନା ଛକରେ ଆଜି

କୃଷ୍ଣଚୂଡ଼ା ଫୁଲର ବଜାର ।

ବାରେ ସ୍ପର୍ଶ......

ଇଉରେକା !!! ଇଉରେକା !!!

ଗଭୀର ନୀଳସମୁଦ୍ରରୁ

ଏଇତ ଆଣିଛି ବହି

ମୋ ହାତରେ

ଆଞ୍ଜୁଳାଏ ମୁକ୍ତାର ସାମୁକା ।

ଦୁଇ

ଟିକି ଉତ୍ତରଟି ଦେଲ :

ମୁଁ ବୁଝିଛି,

ତମେ ପୁରୁଷ-

ଜଣେ ଏକାନ୍ତ ପୁରୁଷ ।।

ହେମନ୍ତ ଆସିଲେ

ତମେ ଆସ

ମୋ ମାନସ ପଟରେ ।

ତମେ ଆସିଲେ

ଆସେ ତୁମର

ଆଜାନୁଲଂବିତ ଘନକୃଷ୍ଣ କେଶରାଶି

କପାଳର ଚୂର୍ଣ୍ଣ କୁନ୍ତଳ

ଚିବୁକର ତିଳ ଚିହ୍ନ,

ତୀକ୍ଷଣ ନାସା, ଆନତ ନୟନ

ଏବଂ ମୋ ଅଶାନ୍ତ ମନ ସାଥେ

ତମ ପ୍ରଶାନ୍ତ ହୃଦୟ ।।

ତମର ସେ ନୀଳ ନୀଳ

ଆଖିର ସମୁଦ୍ରେ

ମୁଁ ଏକ ନିଃସହାୟ ନାବିକ ଶିଶୁ ।

ତମ ମନ ସୀମହୀନ ସବୁଜ କ୍ଷେତ୍ରରେ

ମୁଁ କିଛି ନିରୀହ ତୃଣ ।

ତମର ସେ କଳାମେଘୀ କେଶର ଭେଳାରେ

ମୁଁ ଆଜି ଭାସିଯାଏ

ସାଜି ହୋଇ ଜଳ ବିନ୍ଦୁଟିଏ ।।

ଶ୍ରାବଣର ଭରା ନଈ

ନ ମାନଇ ବନ୍ଧ ବାଡ଼

କେଉଁଠି କରଇ ଘାଇ

କେବେ ବା ଭସାଏ ପୁଣି

ଗାଁ-ଘର ଦ୍ୱାର,

ଉଛୁଳି ବା ବୁଡ଼ାଏ ସେ କୂଳ,

ରୋକିବାର ପ୍ରଶ୍ନ କାହିଁ

ସିନ୍ଧୁ ତାକୁ କରଇ ଉଚ୍ଚାଟ ।

ଦୁଇ

ଶରତର ଏ ଋତୁରେ

ଆମ ଗାଁ ରେବ ନଈ

ତୃପ୍ତି ଲଭେ ମିଶିଯାଇ

ସମୁଦ୍ର ସାଥିରେ,

ନାହିଁ ଆଜି ଅଂଗେ ତାର

ଶ୍ରାବଣର ଗତି-ଉଦ୍ଦାମତା

ଦୁଇ କୂଳେ ଫୁଟି ଉଠେ

ହସଭରା କାଶତଣ୍ଡି ଫୁଲ ।

ତିନି

କୁହୁଡ଼ିର ଘନଘଟା

ଶୀତ ବି ଝାଡ଼ଇ ପଂଝା

ଚାରିଆଡ଼େ ଥୁଣ୍ଟା ଗଛ

ନୀରବ ନିଶ୍ଚଳ,

ନାହିଁ ଟିକେ ପାଣିଧାର

କୁଢ଼ କୁଢ଼ ବାଲିକଣା

ଯନ୍ତ୍ରଣା ଅପାର ।

ଶୁଖିଲା ଏ ନଈ ଧାର

ସ୍ୱପ୍ନ ଆଜି ଧାରା ଶ୍ରାବଣର ।

ତା’ ଆଖିର ନୀଳ ସମୁଦ୍ରରେ

ମୁଁ ପାଇଲି ଅଶାନ୍ତ ଝଡ଼ର ଇସାରା

କିମ୍ୱା ଶାନ୍ତଯସ୍ନିଗ୍‌ଧ ହ୍ରଦର ସନ୍ଧାନ ।

ତା’ ହାତରେ ପରିଧି ଭିତରେ

ମୋ ଦେହରେ ଚହଟିଲା

ପ୍ରଜ୍ଜ୍ୱଳିତ ଅଗ୍ନିର ଝଲକ

କିମ୍ୱା ଫାଲ୍‌ଗୁନର ମୂର୍ଚ୍ଛିତ ମଳୟ ।

ତା’ ଦେହର ପ୍ରତି ଲୋମକୂପେ

ମୁଁ ପାଇଲି

ସୃଷ୍ଟି ଆଉ ବିଲୟର

ଦୁଇଟି ପ୍ରତିମା ।।

ମୁଁ ହେଲି ଆହତ

ତମ ଆଖି ତୀକ୍ଷଣ କଟାରୀରେ ।

ମୁଁ ଜଲିଲି ବାରମ୍ୱାର

ତମ ଦେହ ରୂପର ବହ୍ନିରେ ।

ମୁଁ ବନ୍ଧା ପଡ଼ିଲି ସହ

ଫର ଫର ଉଡ଼ୁଥିବା

ତୁମ ବେଣୀ

ନାଲି ରିବନରେ ।

ଦୁଇ

ତମ ଘର ବାଲ୍‌କୋନିରେ

ଠିଆ ହୋଇ, ଦେଲ ମାତ୍ର

ଗୋଟିଏ ଉତ୍ତର :

ଫୁଲର ବା ଦୋଷ କ’ଣ ?

ତୋଳିବାର କଳା ଅବା କୌଶଳ ନଜାଣି

ନିଜ ଅଙ୍ଗୁ ରକ୍ତ ଝରାଇବା,

ମିଛେ ଖାଲି ନିଜକୁ ଜାଳିବା ?

ମୁଁ :

ତୁମ ଆଖିରେ ଲୁହ

ମିଳନର ନା ବିଚ୍ଛେଦର ?

ତୁମେ :

ଆମ ଗାଁ ନଈ ଘାଟେ

ବୋଇତ ଫେରିଚି ଆଜି

ଠେଲି ଠେଲି ନୀଳ ଜଳ

ଜାଭା, ବାଲି, ସିଂହଳ ଦ୍ୱୀପରୁ ।

ମୁଁ :

ବଂଶୀ କି ଡାକିବ ପୁଣି ତୁହାଇ ତୁହାଇ

ନଈକୂଳ ଦୂର ପ୍ରାନ୍ତରରୁ ?

ତୁମେ:

ଶୁଣିଛି ମୁଁ

ଆସିଅଛି

ଶୁଭଶଙ୍ଖ

ସୁମାତ୍ରା ଦ୍ୱୀପରୁ ।।

ନିଶ୍ଚଳ ପୋଖରୀକୁ ମୁଁ ଏକ ପଥର ଫିଙ୍ଗିଲି ।

ତରଙ୍ଗ ସବୁ ପିଟି ହେଲେ

ସେ ପାରି କୂଳରେ ।

ନୀରବ କୋଠରୀରେ

ଶୁଶୁରି ମାରିଲି ବସି

ଧ୍ୱନି ଆଉ ପ୍ରତିଧ୍ୱନି ସବୁ

ଖେଳଯାନ୍ତି ସାରା କୋଠରୀରେ ।

ତମ ଓ ମୋ ମନ ଭିତରେ

ଆଜି ଅଜସ୍ର ତରଙ୍ଗ ।

କାରଣ :

ତମ ହାତ ଆଜି ବଂଦୀ ମୋ ହାତ ଭିତରେ ।

ଜନ୍ମ :

ସୂର୍ଯ୍ୟ ଉଠିଲେ ଉଇଁ

ମାଘମାସ ସପ୍ତମୀରେ

କୋଣାର୍କର ସମୁଦ୍ର ତଟରେ ।

ମୃତ୍ୟୁ :

ଅନ୍ଧାରରେ ମିଶିଯିବା

ହାଟରୁ ସଉଦା କିଣି

ଇଚ୍ଛାହୀନ ଅଫେରା ବାଟରେ ।

ଜୀବନ:

ମୋ ଜନ୍ମର ଏନ୍ତୁଡ଼ିଶାଳରୁ

ଆମ ଗାଁ ନଈକୂଳ ମଶାଣୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ

ସମୟର ସ୍ରୋତ ।।

ତମ ମନ ମୋ ମନର ସ୍ପର୍ଶ :

ବନ ବିଲ ଗଛ ଲତା

ପ୍ରାନ୍ତରୁ ପ୍ରାନ୍ତରେ

ବିଛୁରି ପଡ଼ଇ ଆଭା

ଉଦିତ ସୂର୍ଯ୍ୟର ।

ତମ ହାତ ମୋ ହାତର ସ୍ପର୍ଶ :

ଅଗନାଅଗିନି ବନେ

ଲଂଫ ଦିଏ ବାଘ

ଆଗରେ ଧାଉଁଚି

ଛନ ଛନ ନିରୀହ ହରିଣ ।

ତମ ଓଠ ମୋ ଓଠର ସ୍ପର୍ଶ :

ଝାଉଁ ବଣ କଂପି ଉଠେ

ହସେ ପୁଣି ଆକାଶର ଜହ୍ନ

ତରଙ୍ଗ ଫିଟଇ ମୁଣ୍ଡ କୂଳେ ବାରମ୍ୱାର

ରାତି ସାରା ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ଜୁଆର ।।

ଘଣ୍ଟାବାଜେ :

ଟ୍ରେନ ଆସିବାର ପୂର୍ବକ୍ଷଣ-

କିଛି ଗୁଞ୍ଜରଣର ତରଙ୍ଗ

ଓ କିଛି ଆଶାର ମଶାଲ ।

ଘଣ୍ଟାବାଜେ :

ଟ୍ରେନ୍‌ ଆସେ

ଥରିଯାଏ ବାରମ୍ୱାର

ଟ୍ରେନ୍‌ ଲାଇନ୍‌

ଏବଂ ତା ପାଖ ଆସ୍ତରଣ ।

ପୁଣି ଭରିଯାଏ

କୋଳାହଳ

ଆରୋହଣ, ଅବରୋହଣ

ଅବରୋହଣ ଆରୋହଣ ।

ଘଣ୍ଟା ବାଜେ :

ଟ୍ରେନ୍‌ ଛାଡ଼େ

ତା’ ପରେ ନୀରବତା

ଏକ ମୃତ ଉପତ୍ୟକାର

ବିଷଣ୍ଣ ବିଳାପ ।

ମୁହଁଟି ତୁମର ଚେତାଇ ଦେଲା

ତୁମେ ଖୁବ୍‌ ପାଖର

ଖୁବ୍‌ ପାଖର ।

ଆଖିଟି ତୁମର ଚିହ୍ନାଇ ଦେଲା

ଆମେ ଚିହ୍ନା

ବହୁ ଯୁଗର ।

ଦେହଟି ତୁମର ଜଣାଇ ଦେଲା

ବୁଝାଇ ଦେଲା

ବିନ୍ଦୁଟି ଆମେ

ଜଳଚକ୍ରର ।।

ଅନେକ ଦିନ ପରେ

ଏ ବର୍ଷା ଭିଜା

ଶ୍ରାବଣ ସକାଳେ

ତମେ ମୋର ଦେଖା ହେଲ

କବିତା ନାୟକ !

ଖୁବ୍‌ ପାଖର, ଏବଂ

ଅନେକ ଦୂରର ।

ଏ କୋଠରୀ ନୀରବ ନିଶ୍ଚଳ ।

ତୁମେ ଏବଂ ମୁଁ

ମୁଁ ଏବଂ ତୁମେ,

ଆଖି ଛୁଏଁ

ଦୂର ଚକ୍ରବାଳ ।

କିଏ ବା ଉତ୍ତର ଦେବ

ସମୟ ଫେରେନା ଆଉ

ଆମେ ଆଜି ଦୁଇ ବିନ୍ଦୁ

ଦୁଇ ସୀମାନ୍ତର,

ଦୀର୍ଘଶ୍ୱାସ ଲମ୍ୱିଯାଏ

ସୀମାହୀନ ଅଫେରା ରାସ୍ତାର ।

ଭୁଲିଯିବା ବରଂ ଭଲ

ଅଲିଖିତ ଇତିହାସ

ଆଉ ଆମ

ସ୍ମୃତି ଭିଜା

ମିଳନ-ରାତ୍ରିର ।।

ଆଞ୍ଜୁଳାଏ ସ୍ୱପ୍ନର ପାରିଜାତ ନେଇ

ମୋତେ ଦିଅ ଟିକିଏ ଘାସ ଫୁଲର ସୁବାସ ।

ନିଃସୀମ ଭବିଷ୍ୟତର ଅନ୍ଧାର ନେଇ

ମୋତେ ଦିଅ ବିନ୍ଦୁଏ ବର୍ତ୍ତମାନର ଆଲୋକ ।

ଅସୁମାରି ଆଶାର ଇମାରତ ନେଇ

ମୋତେ ଦିଅ କାଣିଚାଏ ଧୂଳିର ପରଶ ।

ରାତ୍ରିର ଅନ୍ଧାର ବୁଝେଇ ଦିଏ

କେତେ ଭଲ ଦିନର ଆଲୁଅ-

ପୁଣି ମଧ୍ୟାହ୍ନର ଜ୍ୱାଳାରୁ ହିଁ

ବୁଝିହୁଏ ନିଶାର୍ଦ୍ଧର ସ୍ନିଗ୍‌ଧ ମଧୁରତା ।

ଦୁଃଖର ଯନ୍ତ୍ରଣା ହିଁ

ମାପିକାଠି ସବୁ ଆନନ୍ଦର,

ତେଣୁ ତୁମେ ମୋର

ସୁଖ ଆଉ ଦୁଃଖ ।

ମୁଁ ତୁମର ଯନ୍ତ୍ରଣା ଆଉ ଆନନ୍ଦ ।

ଆମର ଏଇ ବିଚ୍ଛେଦ ତେଣୁ

ମିଳନର ନାମାନ୍ତର ମାତ୍ର ।

ହଁ’ର ସମୁଦ୍ର ଏଠି

ମୁଣ୍ଡ ପିଟେ,

ପୁଞ୍ଜା ପୁଞ୍ଜା ଆଶାର ତରଙ୍ଗ ।

ବିଞ୍ଚି ହୋଇଯାଏ

ଅଗଣନ ପୋହଳାର ମାଳ ।

ଏବଂ

ନାଁ’ର କୋଠରୀ ଏଠି

ଖୋଲିଯାଏ

ଲମ୍ୱିଯାଏ

ନୈରାଶ୍ୟର ରାସ୍ତା

ଛୁଇଁବାକୁ ଦିଗହୀନ-

ଦୂର ଚକ୍ରବାଳ,

ମେଞ୍ଚା ମେଞ୍ଚା

କୁହୁଳା ଅନ୍ଧାର ।।

ସଭ୍ୟତାର ଅଗ୍ନିକୁଣ୍ଡେ

ମୁଁ ଜଳୁଛି ଅହର୍ନିଶି

ଜଳୁଛି ମୋ ତାରୁଣ୍ୟର ଅଶ୍ୱ,

ଏବଂ ମୋର ସାରା ଅବୟବ ।

ଯନ୍ତ୍ରଣାର ସିଝି ସିଝି

ଶୂନ୍ୟତାରେ ମିଳାଇଛି

ମୋ ସତ୍ତାର ନୀରବ ଚିତ୍କାର

ମୁଁ ଏକ ଭାରବାହୀ ପଶୁ

ପିଠିରେ ମୋ ଓଜନିଆ ଭାର

ଚାଲିଛି ମୁଁ ଦିଗହୀନ

ସାହାରା ବାଲିରେ

ଖୋଜିବୁଲେ ମରୁଦ୍ୟାନ

ଲକ୍ଷ ମୋର ଝରଣାର ଜଳ ।

ଯନ୍ତ୍ରଣାର କଣ୍ଟାବୁଦା ଚୋବାଇ ଚୋବାଇ

ନିଜ ରକ୍ତ ନିଜେ ପିଇ

କେତେ ଆଉ ମେଣ୍ଟାଇବି ତୃଷା ?

କେତେ ଆଉ ଗାଉଥିବି

ରକ୍ତାକ୍ତ ଏ ବ୍ୟଥାର ସଙ୍ଗୀତ ।

ପ୍ରଭାତ :

ଅନ୍ଧକାରର ସମସ୍ତ କାଳିମାକୁ

ପୋଛି ଦେଇ

ନାନା ଜାତି ଚଢ଼େଇଙ୍କ କାକଳୀରେ

ଉଚ୍ଚାଟ କରି ଦିଗ୍‌ବଳୟ

ଆଲୋକର ଆସ୍ତରଣ ରଚି

ଧୂଳିର ଧରଣୀରେ ପାଦଦିଏ

ଅନ୍ୟ ଏକ ନୂତନ ପ୍ରଭାତ ।

ମଧ୍ୟାହ୍ନ :

ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ଆଲୋକରେ ଭରା

ରାସ୍ତାଘାଟ କୋଳାହଳମୟ

ସଂଙ୍ଘର୍ଷ ଓ ଯନ୍ତ୍ରଣାରେ ପୁଣି ଜର୍ଜରିତ ସହର ଓ ଜନପଦ

କେତେ ଦୁର୍ବିପାଦ ପୁଣି କେତେ ଦୁଃସମ୍ୱାଦ.....

କ୍ଷଣ କ୍ଷଣ-ପ୍ରତିକ୍ଷଣ ଶୁଣାଯାଏ

ମଧ୍ୟାହ୍ନର ଦୁପ୍ତ ପଦଶବ୍ଦ ।

ସୂର୍ଯ୍ୟାସ୍ତ :

ଲିଭିଯାଏ ସ୍ନିଗ୍‌ଧାଲୋକ

ଘୋଡ଼ା ଟାପୁ, କୋଳାହଳ

ସଂଘର୍ଷ, ଯନ୍ତ୍ରଣା ପୁଣି-

ସବୁ ଦୁଃଖ, ଦୁର୍ବିପାକ,

ସବୁ ହୁଏ ଏକାକାର

ଘରଦ୍ୱାର, ରାସ୍ତାଘାଟ

ବନ, ଉପବନ

ମୁହଁ ସବୁ ଶାନ୍ତ ଓ ଗମ୍ଭୀର.......

ଟୁପ୍‌ଟାପ୍‌ କଥାବାର୍ତ୍ତା......

ଫେରିବାର ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ସବୁ ଶୂନ୍‌ଶାନ୍‌ ।

ଏଠାରୁ ମନ୍ଦିର ଦିଶେ

ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱଦେହୀ କାପାଳିକ ଖଡ଼୍‌ଗ ରୂପେ

ଯାହାର କପାଳ ଅଗ୍ନି ଜଳେ ଅବିରତ

ଓ ଯାହାର, କମଣ୍ଡଳୁ ଜଳ

ନିତି କରେ ମୃତକୁ ଅମୃତ, ଅମୃତକୁ ମୃତ ।

ଏଠାରେ ଠାକୁର ବୋଲି

ପୂଜା ପା’ନ୍ତି ସେଇ ଭଦ୍ରବ୍ୟକ୍ତି,

ଯାହାଙ୍କ ଅସ୍ଥିର ନେତ

ଉଡ଼ୁଥାଏ ପବନ ସହିତ,

ଅଥଚ ସେ ନିଜ ସମ୍ପର୍କରେ

ଭୟ ଏବଂ ଜଡ଼ତାରେ ଏକାନ୍ତ ଅଧୀର ।

ଏଠାରେ ଲୋତକ ଝରେ ବିପଣୀ ବୀଥିରେ

ଶହଶହ ହୃଦୟର ଗ୍ଳାନିର ଝରଣା

ଅବିରତ ଗଡ଼ିଚାଲେ

ଠାକୁରଙ୍କ ତୀର୍ଥ ମଣ୍ଡପକୁ,

ନଦୀମାନେ ବେଗବତୀ ହୋଇ

ଯେମିତି ଆସନ୍ତି ଖାଲି ଭେଟିବାକୁ ସିନ୍ଧୁର ସଙ୍ଗମ ।

ଭିନ୍ନତାର ଅଭିନ୍ନ ସମଷ୍ଟି

ପୁଣି ଭିନ୍ନତାରେ ଦେଖାଦେଖି

କୋଳାକୋଳି ମୁହଁ ଚାହାଁ ଚୁହିଁ ।

ରାଜଧାନୀ ଜଳେ ପୁଣି

ପ୍ରାଚୁର୍ଯ୍ୟର ବହ୍ନି-ବଳୟରେ,

ରାଜଧାନୀ ଲୁଚେ ପୁଣି

ଦାରିଦ୍ର୍ୟର ଅଶ୍ରୁ-ନିଳୟରେ ।

ବିଭିନ୍ନ ଅଦରକାରୀ ମମତାକୁ ଗୁଚ୍ଛ କରି

ରାଜଧାନୀ ବେଶ ହୁଏ,

ଆମ ଗାଁ ଇସ୍କୁଲର ଝିଅ ଭଳି

ଗେହ୍ଲେଇ ଗେହ୍ଲେଇ ।

ସିଏବିତ ରାଜଧାନୀ ଫୁଲେଇ ଓ ଡବଡ଼ବି ଝିଅ

ପାଦର ଘୁଂଘୁର ନାଇ

ନାଚେ ବହୁ ପୁରୁଷ ସାଥୀରେ,

ଅଥଚ ଚିତ୍‌କାର କରି

ବାରବାର କହେ ଏକ କଥା-

ନିଜର ସତୀତ୍ୱ କଥା,

ଶାଳୀନତା, ସଭ୍ୟତାର କଥା,

ଏକପାଦେ ନଗ୍ନ ଦେହ ଛନ୍ଦି ରଖି

ଆରପାଦେ ଫୁଟାଏ ସଭ୍ୟତା ।।

ଲେଖିବାର ଯଦି କିଛି ଅଛି, ଲେଖିଯାରେ ମନୁଆଁ......

ଲେଖିଯା ।

ନିଜ ପାଇଁ ଲେଖ, ଅବା ଅନ୍ୟ ପାଇଁ ଲେଖ

କବିତା ଲେଖ ବା ଗଳ୍ପ ଲେଖ

ନିଜକୁ ବୁଝାଇଲା ପରି ଲେଖ ଅଥବା

ଅନ୍ୟକୁ ବୁଝିଲା ପରି ଲେଖ

ଖାଲି ଲେଖ ଆଉ ଲେଖ ।

ସାଧୁ ପାଇଁ ଲେଖ ବା ଖଣ୍ଟ ପାଇଁ ଲେଖ

ଗୁଣ୍ଡା ପାଇଁ ଲେଖ ବା ଭେଣ୍ଡା ପାଇଁ ଲେଖ

ବୁଢ଼ା ବୁଢ଼ୀଙ୍କ ପାଇଁ ଲେଖ

କିମ୍ୱା ଟୋକା ଟୋକୀଙ୍କ ପାଇଁ ଲେଖ ।

ଅଥବା ତାରୁଣ୍ୟ ଜାହିରୀ କରୁଥିବା

ସେହି ଅଲାଜୁକ ବୁଡ଼ା ବୁଢ଼ୀଙ୍କ ପାଇଁ ଲେଖ ।

ଲେଖିଯା......

ନିଜେ ଅଙ୍ଗେ ଲିଭାଇଥିବା କଥା

କିମ୍ୱା ଅନ୍ୟଠାରୁ ଶୁଣିଥିବା କଥା.....

ଅଥବା ନିଜ ଭଉଣୀର ନଣନ୍ଦଠାରୁ

ଭାଉଜର ଭାଉଜଠାରୁ,

ପ୍ରେମିକାର ସାନ ଭଉଣୀଠାରୁ

ନିଜ ସ୍ତ୍ରୀର ବିଗତ ପ୍ରେମିକ

ଅବା ନିଜ ବିଗତ ପ୍ରେମିକାର ସ୍ୱାମୀଠାରୁ

ଶୁଣିଥିବା କଥା ନେଇ ଲେଖ ।

ଲେଖି ଯା’ରେ ମନୁଆ ଲେଖିଯା’-

ସାରିଆ, ଭଗିଆ, ନିଧିଦାସ କିମ୍ୱା ହାପିଜ୍‌କାଦର

ବନଲତା ସେନ ଅବା ଅଳକା ସାନ୍ୟାଲ

ସୁବ୍ରତ ବଜ୍ରବାହୁ ଅବା ବାବା ଚକ୍ରଧାରୀ

ଯାହା ବିଷୟରେ ଲେଖ

ଖାଲି ଲେଖ ।

ଖଣ୍ଡଗିରି ମଥାନରେ ବସି ଲେଖ

ଅଥବା କ୍ୟାପିଟାଲ ହାଟ ଭିତରେ ପଶି ଲେଖ

ଘରେ ବସି ଲେଖ ବା ରାସ୍ତାରେ ବୁଲି ଲେଖ

ଦିନରେ ଲେଖ ବା ରାତିରେ ଲେଖ

ହାତ ଚିହ୍ନର କବିତା ଲେଖ

ବା ଦାଆ-ହାତୁଡ଼ିର କାହାଣୀ ଲେଖ ।

ମହତାବଙ୍କ ଝଙ୍କାରରେ ଲେଖ

ଅବା ନନ୍ଦିନୀଙ୍କ ଧରିତ୍ରୀରେ ଲେଖ—

ଯାହା ପାରୁଛୁ ଲେଖ— ଖାଲି ଲେଖ ।

ଲେଖିଯା’ରେ ମନୁଆ ଲେଖିଯା’

ପ୍ରବଳ ବେଗରେ ଲେଖିଯା’ ।

ଚନ୍ଦ୍ର ପୃଷ୍ଠର ମୂଳା ଚାଷ,

ଅଥବା ନିଉଟନ୍‌ ବୋମାର ବିଭୀଷିକାର ଚିତ୍ର

ଅବା ବେଦର ଓଁକାର,

ବାଇବେଲ୍‌ର ଝଙ୍କାର

ଅଥବା କୋରାନ୍‌ର ହୁଂକାର.....

ଯାହା ପାରୁଛୁ ଲେଖ ।

ମଣ୍ଡନ ମିଶ୍ରର ଦାଢ଼ି

ଟିପ୍‌ ଟପ୍‌ ଅପାର ଶାଢ଼ି

ସାର୍‌ଙ୍କ ଗାଡି

ମଦନ ବାବୁଙ୍କ ବାଡ଼ି

କିମ୍ୱା ଝୁନଝୁନ୍‌ୱାଲାର ଆଇରନ୍‌ ଚେଷ୍ଟ୍‌

ଅଥବା କରିମ୍‌ ମିଆଁ ରିକ୍‌ସାବାଲାର ଝୁପୁଡ଼ି

ଯାହାକୁ ନେଇ ଲେଖୁଛୁ ଲେଖ

ଖାଲି ଲେଖ ।

ସେ ଲେଖାରୁ ଝରି ପାରେ ଅଶ୍ରୁର ଝରଣା

ଅଥବା ଛୁଟିପାରେ ଖିଲ୍‌ ଖିଲ୍‌ ହସର ଫୁଆରା

ସେ ଲେଖା ହୋଇ ପାରେ ଉତ୍ତପ୍ତ ଲାଭାସ୍ରୋତ

ଅଥବା ଅନତିକ୍ରାନ୍ତ ବରଫର ଝଡ଼ ।

ତୋର ସେ ଲେଖା ଭାଙ୍ଗିପାରେ ଐଶ୍ୱର୍ଯ୍ୟର ଇମାରତ୍‌

ବିଗ୍‌ବିଜୟୀ ବୀରର ସାମ୍ରାଜ୍ୟ,

ଅବା ଗଢ଼ିପାରେ

ସଭ୍ୟତା ଓ ସମାଜର, ଜୀବନ ଓ ଜଗତର

ମଣିଷ ଓ ଈଶ୍ୱରର ନୂଆ ଏକ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣ ଇତିହାସ

ସୁତରାଂ ଲେଖିଯା’ ମନୁଆ

ତୋ ହାତକୁ ଟାଣ କରି, ତୋ କଲମକୁ ମଜ୍‌ଭୁତ୍‌ କରି

ଲେଖି ଯା’, ଲେଖିଯା,

ଯାଚ୍ଛା ତା ଲେଖି ଯା, ।

ଫେରିବା ଘରକୁ ଏବେ । ଉଠ ବନ୍ଧୁ, ଉଠ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ-

ତୁମ ‘ନିର୍ଦ୍ଦେଶିକା’ ତେଣେ ଖୁବ୍‌ ବେଶି ହେଲେଣି ବିରକ୍ତ

ନାଟକ ହୋଇଛି ଶେଷ, ଲିଭିଲାଣି ମଞ୍ଚରୁ ଆଲୋକ ।

ପ୍ରେକ୍ଷାଳୟ ଶୂନ୍‌ଶାନ୍‌, ନୀରବିତ ସବୁ କୋଳାହଳ ।

ଯାତ୍ରା ଶେଷ, ଯୁଦ୍ଧ ଶେଷ, ଶେଷ ଏବେ ସବୁ ଉଚ୍ଛ୍ୱାସର.....

ଫେରିବାର ପ୍ରସ୍ତୁତି କେବଳ....... ।

ଏଇ ଦେଖ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ-

ରୋଗୀଣା ଛୁଆକୁ ଧରି ତୁମର ସେ ‘ରାଜବଧୂ’

ଉତ୍ତରା ବିଚାରୀ,

ରିକ୍‌ସାଟିଏ ପାଇବାକୁ କରିଛି ଅପେକ୍ଷା-

‘ମାନୀ ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଧନ’ ଖୋଜେ ତା ଛିଣ୍ଡା ଚପଲ

ଲାଷ୍ଟ୍‌ ବସ୍‌ ଛାଡ଼ିଦେବ ବେଳ ନାହିଁ

କରିବାକୁ ଅନ୍ୟର ପ୍ରତୀକ୍ଷା ।

‘ପିତାମହ ଭୀଷ୍ମଦେବ’ ଖୋଜୁଛନ୍ତି ତାଙ୍କ ସାଇକେଲ-

ଯିବାକୁ ପଡ଼ିବ ତାଙ୍କୁ

ଏହିକ୍ଷଣି ପ୍ରସୂତି ଭବନ

ସପ୍ତମ ଗର୍ଭରେ ତେଣେ

ପତ୍ନୀଙ୍କର ଯନ୍ତ୍ରଣା-ବେହାଲ ।

‘ଗୁରୁ ଦ୍ରୋଣ’ ଦେଉଛନ୍ତି ଚିଲମରେ

ଶେଷ ଟାଣ ଏବେ,

ପୁତ୍ର ‘ଅଶ୍ୱତ୍‌ଥାମା’ ତହିଁ ନିଆଁଗୁଳା ଦେଉଛନ୍ତି ଗୁଞ୍ଜି ।

ଝାଳ ଜରଜର ଦେହେ କୁଣ୍ଡାଇ ହୁଅନ୍ତି ଯାଦୁ

‘ବୀର ଦୁଃଶାସନ’ ।

ଅଣ୍ଡରୱୟାର ପିନ୍ଧି ଭୀମରଡ଼ି ଛାଡ଼ୁଛନ୍ତି ‘ବୀର ଭୀମସେନ’

ଦାମିକା ସୁଟ୍‌ ତାଙ୍କର କିଏ କାହିଁ ଦେଇଛି ଲୁଚାଇ ।

‘ସୁଭଦ୍ରା’, ‘ଦ୍ରୌପଦୀ’ ତେଣେ

ହେଉଛନ୍ତି ଗାଳି ଦିଆ ଦେଇ

କାହାର ଶାଢ଼ିରେ କିଏ ଦେଇଅଛି ଗୁଡ଼ାଖୁ ଲଗାଇ ।

‘ମହାଦାନୀ କର୍ଣ୍ଣ ରାଜା’ ଦେଢ଼ ଟଙ୍କା ରିକ୍‌ସା ଭଡ଼ା ଲାଗି

ଶ୍ରାଦ୍ଧ କରୁଛନ୍ତି ବସି ‘ଶକୁନୀ’ଙ୍କ ଚଉଦ ପୁରୁଷ ।

‘ପାର୍ଥ ଧନୁର୍ଦ୍ଧର’ ତେଣେ ବିଡ଼ିଟିଏ ଟାଣୁ ଟାଣୁ

କରୁଛନ୍ତି ହିସାବ ସମୀକ୍ଷା

‘ରାଜା ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର’ ପୁଣି ସ୍କୁଟରରେ ବସି

କରୁଛନ୍ତି ‘କୁନ୍ତି’ର ଅପେକ୍ଷା ।

ଯୋଗେଶ୍ୱର ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ’ଙ୍କ ହାତରେ ବୋତଲ..........

ପାଦ ପଡ଼େ ବେତାଳିଆ, ଆଖି ଲାଲେ ଲାଲ-

‘ସତ୍ୟସନ୍ଧ ଯୁଦ୍ଧିଷ୍ଟିର’ ଚାଲିଛନ୍ତି ତାଙ୍କ ପଛେ ପଛେ

ମିଳିଯିବ କାଳେ କିଛି ମାଲ୍‌ ।

ଉଠ ତେଣୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ !

ଲୋଡ଼ା ନାହିଁ ଏବେ ଆଉ ତୁମ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ।

ଘର ଖାଲି କରିବାକୁ ଜଗୁଆଳୀ ଦେଲାଣି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ-

ତୁମ ‘ନିର୍ଦ୍ଦେଶିକା’ ମଧ୍ୟ ଗେଟ୍‌ ପାଖେ ହେଲେଣି ଉଚ୍ଛନ୍ନ-

ପାଉଣା ପାଇନା ବୋଲି ହୁଅ ନାହିଁ

ବନ୍ଧୁ ଅପ୍ରସନ୍ନ ।

ଯାତ୍ରା ଶେଷ, ଯୁଦ୍ଧ ଶେଷ ସମୟ ବି ଶେଷ......

ଉଠ ବନ୍ଧୁ ଉଠ ଏବେ......

ଭୁଲିଯାଅ ସବୁ ଅବଶୋଷ ।।